Stefan Sidoruk

Rok przyznania nagrody:
2002

Kategoria:
Kategoria II. Pisarstwo ludowe

Dziedzina:
Literatura ludowa

Region:
Lubelskie, powiat włodawski, Stawki

Stefan Sidoruk urodził się w 1919 roku we wsi Stawki, tam również mieszkał. Pochodził z rodziny chłopskiej. Ukończył siedem „oddziałów” szkoły powszechnej, ale swoją edukację kontynuował w Zespole Przysposobienia Rolniczego, także w formie kursów rolniczych im. Stanisława Staszica. W późniejszym okresie źródłem samokształcenia była dla niego także własna biblioteka.

Stefan Sidoruk pracował przez całe życie we własnym gospodarstwie rolnym. Był też aktywnym członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej. Po II wojnie światowej przez wiele lat pełnił funkcję radnego, a w ramach badań ankietowych był współpracownikiem radia i telewizji oraz Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. W swojej wsi pełnił też funkcję sołtysa oraz kierownika miejscowego punktu bibliotecznego.

Od lat młodzieńczych, m.in. jako członek Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”, współorganizował miejscowe życie kulturalne i był jego uczestnikiem. Szczególnie związał się z wiejskim ruchem teatralnym, dla którego pisał scenariusze widowisk obrzędowych (m.in. „Sobótka”, „Andrzejki”, teksty do szopki oraz wielokrotnie wystawiane w okresie powojennym „Wesele różanieckie”). Prowadził również kronikę kulturalnych wydarzeń wsi.

Jak sam wspominał, twórczością literacką zajął się już w osiemnastym roku życia, ale „na poważnie” pisał i publikował od początku lat pięćdziesiątych XX wieku. Były to głównie artykuły, które drukował w takich czasopismach jak „Rolnik Lubelski”, „Pszczelarstwo”, „Agrochemia”, „Ochrona Roślin”, „Sztandar Ludu”. Istotną cezurą w rozwoju twórczości Stefana Sidoruka stał się rok 1974. Wówczas został przyjęty do Stowarzyszenia Twórców Ludowych, a w swoim pisarstwie powrócił do inspiracji ludowych. Wiersze, satyry, opowiadania i gawędy publikował m.in. w jednodniówce „Ziemia Chełmska”, „Biuletynie Informacyjnym STL”, „Kamenie”, „Regionach”, „Kurierze Lubelskim”, „Zielonym Sztandarze”, „Chłopskiej Drodze”, „Tygodniku Kulturalnym” „Tygodniku Chełmskim”, „Twórczości Ludowej”. Zamieszczał je również w antologiach współczesnej poezji i prozy ludowej („Wieś tworząca” (t. VI i VII), „Nasz chleb powszedni” (1983), „Całe bogactwo domu” (1986), „Ojczyzna” (1987), „Zolnik” (1990), „Prowadź nas w jasność” (1994), „Pobożnych diabeł kusił” (1998), „Gdzie pył chlebowy słońca sięga”, 2001). Wydał też kilka indywidualnych tomów, w tym: „Nad Bugom” (1983) – edycja w języku ukraińskim, „Pod sokorzyną, pod jesionami” (1988), „Wiersze wybrane” (1991), „Chleb nowej dojrzałości” (1995) i „Nadburzańskie opowieści” (1998). W swoim dorobku miał także próby powieściowe– „Czas zmienia konie w biegu” oraz „Szerszenie milczą coraz głośniej”. Uprawiał również malarstwo.

U podstaw twórczości Stefana Sidoruka – tak poetyckiej, jak i prozatorskiej – leżała przede wszystkim autentyczna więź z małą ojczyzną. Formą realizacji tej więzi był zarówno opis (w tekstach dokumentacyjnych traktujących o życiu, folklorze i obyczajach nadbużańskich), jak i postawa liryczna. W utworach poetyckich dochodziła bowiem do głosu symboliczna kreacja związku chłopa z ziemią i przyrodą.

Stefan Sidoruk był wielokrotnym laureatem ogólnopolskich i lokalnych konkursów na twórczość ludową, a za działalność społeczną oraz twórczą kontynuację tradycji został m.in. odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, odznaką „Zasłużony działacz kultury” oraz odznaczeniami i nagrodami regionalnymi.

Stefan Sidoruk zmarł 15 kwietnia 2012 roku.

 

Jan Adamowski

 

http://www.regiony.kulturaludowa.pl/pisarz/9-Sidoruk-Stefan.html