Powiększ
Powiększ zdjęcie

Władysława Wiśniewska

Rok przyznania nagrody:
1998

Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny

Dziedzina:
Plastyka. Rękodzieło. Hafciarka. Muzyka. Śpiewaczka

Region:
Pomorskie, powiat kościerski, Wdzydze Tucholskie

Władysława Wiśniewska urodziła się w 1920 roku we Wdzydzach Tucholskich, tam również mieszkała.

Była wszechstronnie uzdolnioną twórczynią ludową – hafciarką, śpiewaczką i gawędziarką. Należała do hafciarek kaszubskich, uczennic i współpracownic Teodory Gulgowskiej, która, jako pierwsza, na początku XX wieku we Wdzydzach Kiszewskich komponowała siedmiobarwne wzory (chabrowy, niebieski, granatowy, żółty, zielony, czerwony, brązowy lub czarny) w oparciu o hafty kościelne i motywy zdobnicze z kaszubskich mebli. Haft ten, szczególnie po I wojnie światowej, cieszył się dużym powodzeniem. Również w latach następnych zyskał na popularności. Szkoły haftu, które wyodrębniły się z biegiem lat, różniły się między sobą zasadami kompozycji, a także motywami i kolorystyką. Haft szkoły wdzydzkiej, zapoczątkowany przez Teodorę Gulgowską, a kontynuowany przez Władysławę Wiśniewską, znalazł zastosowanie w zdobnictwie obrusów, serwet, chust, a także na niektórych elementach stroju świetlicowego.

Władysława Wiśniewska była najbardziej znaną wdzydzką hafciarką. Wykonywała hafty o bogatych ornamentach kwiatowych opartych na lokalnej tradycji. Jej prace wyróżniały się trafnym zestawieniem kolorów, tradycyjną kompozycją motywów roślinnych oraz starannością wykonania.

Artystka uczestniczyła w wielu konkursach regionalnych i międzywojewódzkich i otrzymywała podczas nich liczne nagrody. Jej hafty od 1954 roku prezentowane były na  wystawach sztuki ludowej w kraju i zagranicą (trzy wystawy indywidualne). Wykonane przez Władysławę Wiśniewską hafty znajdują się w zbiorach muzeów w Gdańsku, Łodzi, we Wdzydzach Kiszewskich i w Warszawie oraz w kolekcjach prywatnych. Haft kaszubski prezentowała także na kiermaszach sztuki ludowej w Gdańsku, Warszawie, we Wdzydzach Kiszewskich, a także zagranicą (w Rovanieni i Colbe). Prowadziła również kursy haftu kaszubskiego dla młodzieży szkolnej i przez wiele lat współpracowała z Muzeum – Parkiem Etnograficznym we Wdzydzach Kiszewskich.

W 1968 roku założyła Zespół Śpiewaczek Ludowych „Wdzydzanki” uświetniający niemal wszystkie imprezy we Wdzydzach i okolicy. Zespół popularyzował folklor kaszubski i występował bez akompaniamentu. Przedstawiał programy składające się głównie z pieśni i gadek ludowych tematycznie związanych z pracą i zwyczajami wsi kaszubskiej, wykonując je głównie w języku kaszubskim. Zespół „Wdzydzanki” brał udział w wielu przeglądach, konkursach i festiwalach, podczas których zdobywał wiele nagród i wyróżnień, m.in. I nagrodę Komitetu ds. Radia i Telewizji na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą (1984), główną nagrodę, „Rozgwiazdę”, w Radiowym Festiwalu Folkloru w Gdańsku (1977), wyróżnienie i III nagrodę w Przeglądzie Pieśni, Tańca, Muzyki i Gawędy Kaszubskiej o „Złotego Tura” w Chojnicach (1978, 1979, 1980). Władysława Wiśniewska, jako solistka i kierownik zespołu, była laureatką wielu nagród indywidualnych.

Laureatka była członkinią Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego i Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Za działalność społeczno-kulturalną została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”, „Zasłużony Działacz Ruchu Spółdzielczego” oraz „Zasłużony Ziemi Gdańskiej”.

Władysława Wiśniewska zmarła w 2008 roku.

 

Barbara Zagórna-Tężycka

 

http://www.najigoche.kaszuby.pl/artykul/artykul=167,zmarli-z-parafii-borowy-mlyn/