Zespół Regionalny „Grodziszczoki” z Grodziska Dolnego

Rok przyznania nagrody:
1994

Kategoria:
Kategoria IV. Zespoły folklorystyczne

Dziedzina:
Taniec. Muzyka. Śpiew

Region:
Podkarpackie, powiat leżajski, Grodzisko Dolne

Zespół powstał w 1974 r. przy Ośrodku Kultury w Grodzisku Dolnym, wsi w której do dziś żywe są tradycje, zwyczaje i obrzędy ludowe. Już w okresie międzywojennym opublikowana została na ten temat praca B. Śmiałkównej i J. Moszkowicz „Zwyczaje grodziskie” (Lwów 1935) prezentująca zwyczaje Bożego Narodzenia, świąt Wielkanocnych, chrzcin, wesela i pogrzebu. Najbardziej żywotne pozostały zwyczaje wielkanocne, szczególnie straże grobowe zwane ,,Turkami”. To nadzwyczaj rozbudowany i barwny obrzęd sięgający ubiegłych stuleci, co roku spontanicznie obchodzony przez mieszkańców wsi, wyzwalający wiele inwencji twórczej szczególnie w dziedzinie plastyki obrzędowej, a także folkloru. Stanisław Bartnik i Jan Grad wydali nakładem „Gazety Grodziskiej” w 1993 r. broszurę „Z Wielkanocnych tradycji Grodziska. Straż grobowa Turkami zwana”, prezentującą historię i przebieg tego zwyczaju w Grodzisku Dolnym i we wsiach okolicznych. Ten barwny, interesujący zwyczaj „Turków grodziskich” obchodzony we wsi przyczynił się do powstania zespołu folklorystycznego, prezentującego miejscowe tradycje. Repertuar Zespołu został znacznie rozszerzony o inne widowiska obrzędowe: Wesele, Miodobranie, Obrzędy Bożego Narodzenia, Obrzędy pasterskie, Obrzędy pogrzebowe (lamenty żałobne), Poprawiny itp. Prezentowane obrzędy oparte o przekazy starszego pokolenia zachowujące swą autentyczność i prostotę zyskały duże zainteresowanie, wyrazem czego było zapraszanie zespołu na różne przeglądy, konkursy i festiwale folklorystyczne.

Zespół uczestniczył w Ogólnopolskim Festiwalu i Sztuki Ludowej w Płocku (1980), wielokrotnie w Ogólnopolskich Festiwalach Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym (1976, 1982, 1984, 1988, 1993), w imprezach folklorystycznych w Rzeszowie: Konkursy - Ludowe Obrzędy i Zwyczaje, Ludowe obrzędy związane z pracą, Konkurs na autentyczny taniec ludowy, ponadto w Przeglądzie Dorobku Kultury Wsi w Przytoczni, w Ostrołęce, Węgorzewie, Wiśle i in. Kilkakrotnie zdobywał najwyższe nagrody. Kilkakrotnie wyjeżdżał za granicę: na Festiwale Folklorystyczne do Francji (1979) i Finlandii (1991) oraz na występy do Niemiec (1990).

Zespół w 1994 r. składał się z 25-30 stałych członków i z około 10-20 osób doraźnie biorących udział w jego pracy. W skład zespołu wchodzi 7-osobowa kapela, która występuje też samodzielnie jak np. w Kazimierzu Dolnym gdzie na Festiwalu w 1993 r. zdobyła I miejsce (Złota Baszta). Godnym podkreślenia jest to, że Zespół występuje w tradycyjnych strojach ludowych i prezentuje rekwizyty obrzędowe własnoręcznie wykonane.

 

Agnieszka Pokropek