Powiększ
Powiększ zdjęcie

Ludgarda Sieńko

Rok przyznania nagrody:
2023

Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny

Dziedzina:
Tkaczka

Region:
Podlasie

Ludgarda Sieńko – tkaczka, kontynuuje tradycje tkactwa dwuosnowowego. Wypracowała własny styl. Jej tkaniny wyróżnia ciekawa kolorystyka, niesymetryczna kompozycja i ornamentyka. Starannie opracowuje sceny z życia wsi i przekłada na język tkacki.

Janów, Podlasie, woj. podlaskie

Ludgarda Sieńko należy do grona najstarszych tkaczek tkanin dwuosnowowych aktywnie tworzących w ośrodku janowskim. Urodziła się 11 stycznia 1941 roku w Nowokolnie (gmina Janów w województwie podlaskim). Techniki dwuosnowowej nauczyła się od swojej sąsiadki, wybitnej artystki ludowej ośrodka janowskiego – Reginy Krupowicz. Od 1970 roku do połowy lat osiemdziesiątych tkała dla spółdzielni Białostockie Rękodzieło Ludowe „Cepelia”. W pierwszych latach współpracy tworzyła zlecone wzory z wełny przekazanej przez zrzeszenie. Samodzielną działalność twórczą rozwinęła po rozwiązaniu spółdzielni. Zaczęła wytwarzać tkaniny dla indywidualnych odbiorców, promując je na jarmarkach i targach sztuki ludowej.

Jej prace odznaczają się wysokim poziomem techniki tkackiej, jak też walorami kompozycyjnymi i kolorystycznymi. W swojej pracy sięga do dorobku wzorniczego i kompozycyjnego ośrodka janowskiego, rozwijającego się od lat trzydziestych XX wieku za sprawą prof. Eleonory Plutyńskiej. Artystka tworzy też nowe motywy i opracowuje nowe tematy tkanin narracyjnych.

Ludgarda Sieńko przez lata wypracowała swój własny, niepowtarzalny i rozpoznawalny styl. Jej dzieła świadczą o bogatej wyobraźni tkackiej, pozwalającej artystce tworzyć „z głowy” kompozycje odznaczające się bogactwem motywów. Tkając je, wykorzystuje zarówno dziewiętnastowieczne motywy tradycyjne, jak i charakterystyczne dla ośrodka janowskiego.

Od lat siedemdziesiątych uczestniczy w ogólnopolskich konkursach i jarmarkach sztuki ludowej, między innymi w Targach Sztuki Ludowej w Kazimierzu Dolnym, Jarmarku Jagiellońskim w Lublinie, Targach Rzeźby Ludowej, Kowalstwa i Tkaniny Dwuosnowowej, a także w „Jarmarkach na Jana” w Białymstoku (do 2016 roku) oraz Festiwalach Sztuki i Przedmiotów Artystycznych organizowanych przez Międzynarodowe Targi Poznańskie.

Artystka od 1997 roku bierze udział w corocznych konkursach na tkaninę dwuosnowową organizowanych przez Gminny Ośrodek Kultury w Janowie. Zgłaszane przez nią prace zdobywają liczne nagrody i wyróżnienia.

Dywany Ludgardy Sieńko, wielokrotnie nagradzane w konkursach sztuki ludowej, trafiły do kolekcji Muzeum Etnograficznego w Toruniu, Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Częstochowskiego, Muzeum Sztuki w Łodzi i Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie, ale również kolekcji prywatnych w kraju i za granicą, między innymi do Japonii, Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Anglii czy Belgii.

Ludgarda Sieńko aktywnie działa na rzecz promocji tkactwa dwuosnowowego. Swoją pracownię od 1994 roku udostępnia turystom w ramach Szlaku Rękodzieła Ludowego Podlasia. Chętnie prowadzi edukacyjne warsztaty tkackie, między innymi w Janowskiej Izbie Tkackiej, w Muzeum Etnograficznym w Zielonej Górze-Ochli czy w Ośrodku Pracy Twórczej na Wigrach.

Od 2011 roku, wraz z innymi tkaczkami janowskimi, współpracuje z promotorką polskiej tkaniny dwuosnowowej w Japonii – Izumi Fujitą. Jej duże tkaniny dekoracyjne i użytkowe makatki, poszewki na poduszki, obrusy, kosmetyczki czy torebki, o wzorach tradycyjnych i narracyjnych, zyskały uznanie w Japonii i znajdują tam licznych odbiorców. W 2012 i 2018 roku prezentowała swoje prace na wystawie tkanin dwuosnowowych w Tokio i Kioto.

Jej prace wystawiane były na prestiżowych wystawach tkactwa. W 2013 roku artystka wzięła udział w wystawie „Splendor tkaniny” w Narodowej Galerii Sztuki „Zachęta” w Warszawie, prezentując zaprojektowaną przez Jadwigę Sawicką tkaninę „Wolność upadku”, która trafiła do kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi. W 2019 roku zaprezentowała swoją tkaninę na wystawie „Agnieszka Brzeżańska. Cała ziemia parkiem narodowym" w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni – oddziale Muzeum Narodowym w Warszawie, a w roku 2023 wytkała pracę „Biebrzański Park Narodowy”, eksponowaną w siedzibie parku w Osowcu.

Rozpoczęta przed pięćdziesiąt lat wcześniej przygoda z tkaniną dwuosnowową stała się jej pomysłem na życie. Każdą wolną chwilę spędza przy krosnach. Z satysfakcją mówi, że nie zdarzyło się, by któraś z osób zamawiających dywan była niezadowolona i zwróciła autorce jej dzieło.

Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej" jest najwyższym uhonorowaniem jej artystycznej drogi, obranej przed pięćdziesięcioma laty, w uznaniu dotychczasowego dorobku, aktywności zawodowej i działań popularyzujących tradycje kultury ludowej regionu.

Od 1985 roku Ludgarda Sieńko jest członkinią Białostockiego Oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie.

Wojciech Kowalczuk