otwórz menu
Patronem najważniejszej w Polsce Nagrody im.Oskara Kolberga "Za zasługi dla kultury ludowej" przyznawanej za dokonania twórcze, artystyczne, naukowe oraz działalność wspierającą tradycyjną kulturę regionalną, jest Oskar Kolberg. Etnograf, folklorysta, kompozytor, twórca największego w XIX wieku zasobu źródeł etnograficznych do badania kultury ludowej obszaru dawnej Rzeczypospolitej, autor serii monografii „Lud i Obrazy etnograficzne”, które stworzyły podwaliny współczesnych nauk o kulturze (etnografii, etnologii, folklorystyki, etnomuzykologii) i do dziś są inspiracją twórczości naukowej i artystycznej.
Nagroda ustanowiona została w 1974 r. w Płocku, w gronie twórców czasopisma społeczno-kulturalnego „Barwy”. Od początku miała rangę wyróżnienia ogólnopolskiego. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego jest organizatorem i fundatorem przyznawanych wyróżnień.
Realizację konkursu w imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi Instytut Muzyki i Tańca we współpracy z Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu oraz Fundacją „Cepelia” Polska Sztuka i Rękodzieło.
Honoruje się nią artystów tworzących w dziedzinach ludowej sztuki plastycznej i rękodzieła artystycznego, w obszarze literatury ludowej, śpiewu, muzyki instrumentalnej i tańca. Wyróżnia twórców rozwijających swoje talenty, artystów kultywujących tradycje i autentyczne wartości kultury swoich regionów, organizatorów przedsięwzięć artystycznych popularyzujących folklor i sztukę. Nagrodza również badaczy, animatorów i dokumentatorów kultury tradycyjnej, tych którzy, wzorem Oskara Kolberga, gromadzą i przekazują wiedzę o kulturze ludowej, wskazują na jej bogactwo i różnorodność, dokumentują, opracowują naukowo, chronią i zachowują dla przyszłych pokoleń.
W wyniku długoletnich doświadczeń programowo-organizacyjnych utrwalił się podział na siedem kategorii nagród:
Pierwszą kategorię tworzą twórcy ludowi reprezentujący następujące dziedziny sztuki ludowej i artystycznego rzemiosła: rzeźba, malarstwo,/w tym malarstwo na szkle/, tkactwo, hafciarstwo i koronkarstwo, plecionkarstwo, garncarstwo, artystyczne kowalstwo i metaloplastyka, stolarstwo i snycerstwo, zabawkarstwo oraz zdobnictwo obrzędowe: wycinanki, palmy, pisanki, pająki, szopki, kwiaty bibułkowe, pieczywo obrzędowe itp. W tej kategorii znajdują się również instrumentaliści, tancerze, śpiewacy i wykonawcy instrumentów muzycznych.
W drugiej kategorii przyznawana jest nagroda mistrzowi tradycji.
W trzeciej kategorii honorowani są twórcy reprezentujący literaturę ludową, pisarze i poeci ludowi.
W czwartej kategorii nagrody przyznawane są działaczom społeczno-kulturalnym, popularyzatorom ludowej twórczości oraz badaczom –regionalistom i uczonym, których działalność naukowa dotyczy polskiej kultury, sztuki ludowej i folkloru.
Piątą kategorię tworzą kapele ludowe.
W szóstej kategorii przyznawane są nagrody zespołom folklorystycznym.
W siódmej kategorii przyznawane są nagrody/dyplomy honorowe/ instytucjom i muzeom szczególnie zasłużonym dla rozwoju sztuki ludowej i folkloru w Polsce.
