Powiększ
Powiększ zdjęcie

Jadwiga Kurant

Rok przyznania nagrody:
2013

Kategoria:
Kategoria V. Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej

Dziedzina:
Działalność naukowa, upowszechnianie, animacja

Region:
Kujawsko-pomorskie, powiat włocławski, Kujawy, Probostwo Górne

Jadwiga Kurant mieszka na Kujawach, we wsi Lubań pod Włocławkiem. Tu urodziła się w 1942 r., zdobyła wykształcenie, rozpoczęła pracę pedagogiczną i od lat realizuje zainteresowania kujawską kulturą ludową. Jest wybitną znawczynią folkloru, choreografem i pedagogiem specjalizującym się w tańcach ludowych tego regionu, autorką scenariuszy i reżyserem widowisk przedstawiających tradycje kujawskiej wsi, autorką książek, artykułów w czasopismach regionalnych i ogólnopolskich, audycji i materiałów filmowych popularyzujących folklor Kujaw. Od najmłodszych lat miała kontakt z muzyką, tańcem, pieśnią i gwarą, wychowana w rodzinie wiejskiej pielęgnującej ludowe tradycje (matka występowała w zespole folklorystycznym), kształtującej postawę szacunku dla regionalnego dziedzictwa, stała się w przyszłości jego oddaną badaczką, dokumentatorką i popularyzatorką. W swoim bogatym folklorystycznym dorobku posiada również wiele osiągnięć w dziedzinie animowania kultury ludowej. Z wykształcenia jest pedagogiem i choreografem. Począwszy od lat 60. XX wieku włączyła się w organizowanie i prowadzenie wielopokoleniowych zespołów folklorystycznych na Kujawach (była zaangażowana w tę działalność przez 47 lat, do 2009 r.), inicjowała i współtworzyła: Szkolny Zespół Taneczny w Lubaniu, Zespół Folklorystyczny „Lubanioki”, Zespół Taneczny „Przytupy” w Lubaniu, Zespół Artystyczny „Kujawy” we Włocławku, Zespół Folklorystyczny „Dzieci Kujaw” w Brześciu Kujawskim, Zespół Folklorystyczny „Kujawy Nadwiślańskie” w Lubaniu. Zespoły folklorystyczne pod jej kierownictwem należą do najlepszych, zdobywały najwyższe nagrody w regionalnych i ogólnopolskich przeglądach i uznanie w występach poza granicami kraju (Francja, Niemcy, Rumunia, Anglia, Rosja, Ukraina). Cechą jej działalności jest dbałość o autentyzm i poprawność etnograficzną opracowań repertuaru dla prowadzonych zespołów (tańców, przyśpiewek, muzyki, dialogów, inscenizacji obrzędów), stałe pogłębianie wiedzy o kulturze tradycyjnej u źródeł, poprzez bezpośredni kontakt z mieszkańcami wsi, z nosicielami kujawskiego folkloru oraz odwoływanie się do najbardziej wartościowych przekazów historycznych zawartych w materiałach źródłowych Oskara Kolberga, Roderyka Lange i innych badaczy.


Jadwiga Kurant jest autorką wielu zrealizowanych scenariuszy widowisk folklorystycznych: „Kujawskie Betlejem”, „Herody idóm”, „Koza i podkoziełek”, „Przywoływki wielkanocne”, „Kolędowanie wielkanocne i lany poniedziałek”, „Król pasterzy”, „Frycowe - wyzwoliny wilka na kosiarza”, „Sobótkowy wieczór”, „Dożynki u dziedzica”, „Andrzejkowe wróżby”, „Zrękowiny”, „Oczepiny”, „Popieliny”, „Wywóz mężatek”. Zespoły folklorystyczne prowadzone przez J. Kurant wielokrotnie uczestniczyły w imprezach na terenie Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. Widowiska obrazujące obrzędowość kujawską prezentowane były zarówno w Muzeum Etnograficznym, jak też w Kujawsko-Dobrzyńskim Parku Etnograficznym w Kłóbce. Zwłaszcza widowiska w skansenie przyciągały setki widzów. Zwiedzający mogli obejrzeć przygotowane przez nią, a prezentowane przez zespoły sceniczne rekonstrukcje: zapomnianego już w XIX wieku zwyczaju wybierania „Króla Pasterzy”, kujawskie obrzędy i zwyczaje doroczne, tańce i zabawy dziecięce.

 

Jadwiga Kurant prowadzi również działalność pedagogiczną w zakresie doskonalenia warsztatowego artystów i kadry instruktorów na kursach kwalifikacyjnych w dziedzinie choreografii w Poznaniu i w Warszawie, realizuje zajęcia poświęcone tańcom i obrzędowości na Kujawach. Jest jurorem i konsultantem przeglądów, konkursów i festiwali folklorystycznych.


Jadwiga Kurant jest cenioną popularyzatorką wiedzy o kujawskiej kulturze ludowej, autorką książek: Folklor taneczny Kujaw. Taniec ludowy (2006), Radosne dzieciństwo. Gry i zabawy kujawskich dzieci (2008), Obrzędy i zwyczaje ludowe na Kujawach. Widowiska sceniczne i plenerowe (2012), wydane przez Dobrzyńsko-Kujawskie Towarzystwo Kulturalne we Włocławku. Publikowała wiele artykułów w czasopismach regionalnych: „Kujawy” z Włocławka, „Siew Brzeski”, „Dzieci Kujaw” i „Spod strzechy” z Brześcia Kujawskiego, „Kujawy Nadwiślańskie” z Lubania. Jest współautorką filmu „Kujawy” cz. 1 i 2, z cyklu „Tańce polskie” zrealizowanego przez TVP (I Program i Telewizję Edukacyjną). W części 2 filmu zawarty jest materiał metodyczny służący do nauki tańców kujawskich, Jadwiga Kurant występuje w nim jako instruktor.
Za dotychczasową działalność poświęconą kulturze ludowej Kujaw Jadwiga Kurant została uhonorowana Nagrodą Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Nagrodą Ministra Kultury i Ministra Edukacji Narodowej, Odznaką Zasłużony Działacz Kultury i odznaczeniami państwowymi.
/red.K.M./