Powiększ
Powiększ zdjęcie

Romuald Jędraszak

Rok przyznania nagrody:
2018

Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny

Dziedzina:
muzyk i nauczyciel gry na wielkopolskich instrumentach ludowych

Region:
Kostrzyn, pow. poznański, Wielkopolska

Ma tylko 58 lat (rocznik1960 r. Poznań), więc to młody laureat nagrody imienia Oskara Kolberga, ale dorobek ma już imponujący. W domu Romualda Jędraszaka nikt nie muzykował, sam wcześnie, bo w wieku 10 lat zaczął się interesować wielkopolską tradycją muzyczną, a zwłaszcza grą na dudach. Szybko muzyka dudziarska stała się jego pasją i życiowym powołaniem.

Techniki gry i melodii uczył się ze słuchu od dudziarzy starszego pokolenia. Jego nauczycielem był Stanisław Grocholski – stary dudziarz i kierownik kapeli dudziarskiej w Poznaniu. W październiku 1971 r. zadebiutował w Gołębinie na II Turnieju Dudziarzy, grając ze swoim kolegą – skrzypkiem – Reniem Dukatem, w 1976 został wyróżniony jako szesnastolatek na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu. Potem porzucił grę na dudach i skrzypcach i zajął się zawodem murarza. Wrócił do gry po latach, namówiony przez prof. Bogusława Linette’a - znawcę i jurora wielu wielkopolskich imprez dudziarskich i ogólnopolskich festiwali, a także Janusza Jaskulskiego, kustosza Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu. Zaczął uczyć młodych. Na skrzypcach, mazankach, dudach i sierszeńkach. I tak zaczęła się ważna droga Romualda Jędraszaka. Nauczył gry na skrzypcach swojego syna Marcina i jego rówieśnika Bartosza Mięclewskiego na dudach. Bartek to wnuk Stanisława Grocholskiego. Ci pierwsi wychowankowie już po roku nauczania zdobyli 1. miejsce w Kazimierzu w kategorii Mistrz-Uczeń. Z czasem uczniów zrobiła się spora gromadka, a ja - kazimierski juror od 26 lat - miałam okazję wielokrotnie ich słuchać i nagradzać. Bo Romuald Jędraszak to wysoka marka! Uczy młodych w Starym Gołębinie, w Stęszewie, w Połajewie, w Szamotułach i w Centrum Kultury „Zamek” w Poznaniu. Wychował już kilkudziesięciu dudziarzy, sam mówi o liczbie 70 lub 80-ciu. Najstarszy uczeń to emerytowany profesor Politechniki Poznańskiej. Jędraszak jest jednym z ostatnich mistrzów stosujących tradycyjną metodą bezpośredniego przekazu „mistrz-uczeń”, bez znajomości nut.

Od lat jest kierownikiem Kapeli poznańskich dudziarzy oraz instruktorem w czterech innych ośrodkach, jest też popularyzatorem muzyki tradycyjnej, bo dysponuje dogłębną praktyczną wiedzą na temat tej muzyki. Prowadzi audycje w przedszkolach i szkołach, uczestniczy w zajęciach programu Akademii Kolberga, często prowadzi warsztaty nauki gry na dudach i skrzypcach podwiązanych: w ramach Szkoły Mistrzów Tradycji (Wąchabno, Poznań), w ośrodkach kultury, na konkursach i festiwalach, nawet w Instytutach Kultury Polskiej zagranicą (Wiedeń, Madryt). Jego uczniowie licznie występują i dostają nagrody na Festiwalach w Kazimierzu, w bułgarskiej Kopanicy, turnieju dudziarzy w Kościanie, turnieju braci Ratajczaków w Bukówcu Górnym.

Od ponad 20 lat współpracuje z Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu. Efektem tej współpracy jest m. in. udział w Nocach Muzeów, koncertach plenerowych Galerii Nocnej Instrumentów Muzycznych, wystawach w kraju i za granicą oraz innych działaniach edukacyjnych

Uczestniczy często w przygotowaniach takich projektów jak Zloty Dudziarzy Europy (Poznań-Wielkopolska), Spotkania Kolędników-Dudziarzy w Połajewie, kopanickie Konkursy Muzyki Ludowej czy wymiana kapel dudziarskich na linii Wielkopolska-Szkocja-Orava (2001-2018). Dziełem ostatnich lat Romualda. Jędraszaka (od 2016) jest Kapela spod Poznania, w skład której wchodzą najlepsi wychowankowie z pięciu ośrodków, z udziałem samego mistrza (w zwielokrotnionym składzie tradycyjnym dudy-skrzypce) prezentują tradycje muzyczne Wielkopolski (z tańcami włącznie) zarówno na potańcówkach z dudami (Poznań, Zbąszyń, Bukówiec Górny, Połajewo, Katowice) jak i na dużych festiwalach (Ethnoport, Wszystkie Mazurki Świata, scena folkowa kazimierskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych, Gajdovacka). Nagrania Romualda Jędraszaka jako solisty dudziarza i z kapelami znajdują się w Polskim Radiu Warszawa. A także Radiu Zachód Zielona Góra i zbiorach prywatnych.

 

Maria Baliszewska