Powiększ
Powiększ zdjęcie

Maria Madejczyk

Rok przyznania nagrody:
1996

Kategoria:
Kategoria I. Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny

Dziedzina:
Plastyka dekoracyjna i obrzędowa. Rękodzieło

Region:
Śląskie, powiat żywiecki, Cisiec

Maria Madejczyk urodziła się 23 kwietnia 1904 roku we wsi Cisiec w Beskidzie Żywieckim i tamże mieszkała. Posiadała niewielkie gospodarstwo rolne i od młodości zajmowała się rozmaitymi pracami dodatkowymi. Między innymi sezonowo wykonywała sztuczne kwiaty bibułkowe, na które nastała moda po I wojnie światowej. M. Madejczyk wraz ze swą matką wykonywały kwiaty na sprzedaż ,,za grosze” we własnej i okolicznych wsiach, a niekiedy i na targach w Żywcu. Używano je do przystrajania mieszkań, dekoracji kapliczek, feretronów, palm wielkanocnych, wieńców pogrzebowych itp. M. Madejczyk w jednym z listów tak pisała o swoim życiu i twórczości: „Kwiaty robiłam od dziewczęcia, bo moja mama też umiała je robić i nauczyłam się od niej. Wzory braliśmy z polnych kwiatów. Robiliśmy kwiaty do kościołów, kapliczek, wieńce imieninowe, bukiety ślubne, dzieciom do komunii i na różne uroczystości. Ale pierwej nie miało to takiego znaczenia jak teraz”. Twórczyni pisała o zainteresowaniu się ich twórczością przez muzea i przez Spółdzielcze Zrzeszenie Wytwórców Przemysłu Ludowego i Artystycznego ,,Milenium” w Krakowie. To zainteresowanie datuje się od roku 1970. Dla podtrzymania twórczości kwiaciarek Muzeum w Żywcu ogłosiło wówczas pierwszy konkurs na kwiaty i ozdoby bibułkowe, do którego przystąpiło 11 kobiet z 5 miejscowości. Interesujące wyniki tej akcji spowodowały, że konkursy ponawiano co roku. Wśród uczestniczek niemal wszystkich konkursów była M. Madejczyk, twórczyni szczególnie wyróżniająca się i wielokrotnie nagradzana pierwszymi nagrodami. Nagrody, jak również dochody czerpane ze sprzedaży kwiatów sztucznych do Spółdzielni ,,Milenium”, muzeów i na targach sztuki ludowej wpłynęły na wzrost autorytetu kwiaciarek we własnym środowisku i ponownie ożywiło się zainteresowanie tą dziedziną twórczości wśród ludności wiejskiej.

Maria Madejczyk wykonywała na sprzedaż dwa rodzaje kwiatów: pojedyncze lub w bukietach dla odbiorców spoza wsi i kompozycje wiązankowo-wieńcowe na zamówienia miejscowe. Te ostatnie szcególnie nawiązywały do form sprzed II wojny światowej. Były to wieńce imieninowe, bukiety weselne, wieńce na pogrzeby i na groby (wówczas kwiaty były nasączane woskiem), oraz bukiety i girlandy do zdobienia obrazów, ołtarzyków domowych, krzyży i kapliczek. Twórczyni wykonywała także kwiaty bibułkowe na uroczystości i imprezy państwowe, oraz na imprezy folklorystyczne.

M. Madejczyk kilkakrotnie brała udział w kiermaszach sztuki ludowej podczas Festiwali Folkloru Górali Polskich w Żywcu, Międzynarodowych Festiwali Ziem Górskich w Zakopanem, podczas Tygodni Kultury Beskidzkiej, w Cepeliadach i na festiwalach w Płocku, Krakowie i in. W 1995 r. za długoletnią pracę twórczą została uhonorowana nagrodą Wojewody Bielskiego.

Maria Madejczyk zmarła w 2003 roku.

 

Marian Pokropek